Têmbung Rangkêp :
--- Kang diarani têmbung rangkêp yaiku : têmbung kang diucapaké kaping pindho utawa dirangkêp têmbungé.
--- Têmbung Rangkêp iku bisa kapérang dadi patang warna yaiku :
I. TÊMBUNG DWILINGGA
II. TÊMBUNG DWIPURWA
III. TÊMBUNG DWIWASANA
IV. TÊMBUNG DWILINGGA-SALIN
SWARA.
--- Katrangané :
I. TÊMBUNG DWILINGGA :
--- Têmbung Dwilingga yaiku têmbung lingga kang têmbung-têmbungé diucapaké kaping pindho.
~~ Tuladha :
a. udan ----> dadi = udan-udan.
b. mlayu -----> dadi = mlayu-mlayu.
c. lunyu ------> dadi = lunyu-lunyu.
d. awan ------> dadi = awan-awan, lsp.
TÊGÊSÉ RIMBAG RANGKÊP DWILINGGA :
1. KANG NGÊMU TÊGÊS ARANING
BARANG :
~~ Tuladha :
a. ali-ali.
b. alun-alun.
c. orong-orong.
d. alèn-alèn.
é. alap-alap, lsp.
2. KANG NGÊMU TÊGÊS TÊMBUNG
KAHANAN :
~~ Tuladha :
a. rintik-rintik.
b. mêthêng-mêthêng.
c. ringih-ringih.
d. mintis-mintis, lsp.
3. KANG NGÊMU TÊGÊS BANGÊT :
~~ Tuladha :
a. Tulisané gêdhé-gêdhé têgêsé =
gêdhé bangêt.
b. Jangané aja asin-asin têgêsé = asin
bangêt.
c. Swarané aja sêru-sêru têgêsé =
sêru bangêt.
d. Mlakuné aja alon-alon têgêsé =
alon bangêt, lsp.
4. KANG NGÊMU TÊGÊS TANSAH :
~~ Tuladha :
a. Wis ajar ora pintêr-pintêr têgêsé =
tansah ora pintêr.
b. Wis ditêrangaké ora ngêrti-ngêrti
têgêsé = tansah ora ngêrti.
c. Wis diapalaké ora apal-apal =
têgêsé tansah ora apal, lsp.
5. KANG ATÊGÊS SÊNAJAN :
~~ Tuladha :
a. Alon-alon waton klakon têgêsé =
sênajan alon.
b. Cilik-cilik asal kumlêthik têgêsé =
sênajan cilik.
c. Êmpuk-êmpuk anggêré mblêndhuk
têgêsé = sênajan êmpuk, lsp.
6. KANG ATÊGÊS WAYAH/MANGSA :
~~ Tuladha :
a. Wêngi-wêngi aja lunga adoh têgêsé
wayah wêngi.
b. Panèn-panèn kok golèk utangan
bêras têgêsé = mangsa panèn.
c. Bêdhug-bêdhug aja pénékan têgêsé
= wayah bêdhug ( jam 12.00 ), lsp.
II. TÊMBUNG DWIPURWA :
--- Têmbung Dwipurwa yaiku : têmbung kang dirangkêp purwaning lingga ( purwa = ngarêp ).
~~ Tuladha :
a. gri + griya = gêgriya.
b. pa + padhang = pêpadhang.
c. ka + kadang = kêkadang.
d. thê + thênguk = thêthênguk
é. tu + tuku = têtuku, lsp.
III. TÊMBUNG DEIWASANA :
--- Têmbung Dwiwasana yaiku : têmbung kang dirangkêp wanda pungkasan.
~~ Tuladha :
a. jêlat + lat = jêlalat.
b. cêkik + kik = cêkikik.
c. cêngès + ngès = cêngèngès.
d. mêthêt + thêt = mêthêthêt, lsp.
IV. TÊMBUNG DWILINGGA SALIN SWARA :
--- Têmbung Dwilingga-salinswara yaiku : têmbung kang dirangkêp linggané, nanging ana têmbung kang ganti/salin.
~~ Tuladha :
a. bali banjur dadi = bola-bali.
b. ganyuk banjur dadi = gonyak-
ganyuk.
c. mréné banjur dadi = mrana-mréné.
d. mlaku banjur dadi = mloka-mlaku.
--- wjg ---
---> ana candhaké :
BAB : TÊMBUNG CAMBORAN VIII. 19.
0 comments:
Post a Comment