III. No. 11. UNGGAH-UNGGUHING BASA ( BAB : BASA KRAMA DÉSA )

Unggah-Ungguhing Basa 11 :

Basa Krama Désa :

 --- Basa Krama Désa iku têmbungé krama kacampuran têmbung-têmbung Krama Désa.

--- Basa Krama Désa iku dudu wêwilangané basa kang alus, ya mung lumrahé wong-wong padésan sing kurang pangêrtèn babagan  sastra.

---  Amarga racaké têmbung wis dadi têmbung krama, nanging sawênè isih dikramakaké manèh, mung bêtèké kumudu-kudu olehé arêp ngajèni.

--- Nganti têkan jênênging panggonan sarta araning barang uga dikramakaké.

Kayata :

--- Têmbung araning kutha :

1	Sêmarang	Sêmawis
2	Banyumas	Toyajêné
3	Têmanggung	Têmanggêl
4	Salatiga	Salatigên
5	Kêndhal	Gajihan
6	Bayalali	Bajulkêsupèn
7	Kaliangêt	Lèpènangêt
8	Surèn Gêdhé	Sêgawon kèndêl agêng.
9	Wanasaba	Wanasowan, lsp.

--- Têmbung aran liyané kayata :

1	Kêdhêlé	Kêdhangsul
2	Kwali	Kwangsul
3	Mori	Montên
4	Tuwa	Sêpah
5	Wêdi	Wêdos
6	Ratan	Radosan
7	Durèn	Ambêtan
8	Manggis	Pijêtan
9	Dhuwit	Yatra
10	Sêgélo	Sêgèntên, lsp.

--- Nanging wêktu saiki têmbung-tembung kasêbut wis arang kêprungu.

--- Déné titikan liyané yaiku :

1	Aku	kula
2	Kowé	sampéyan
3	Atêr-atêr dak	kula
4	Atêr-atêr ko	sampéyan
5	Atêr-atêr di	dipun
6	Panambang ku	kula
7	Panambang mu	sampéyan
8	Panambang é	ipun
9	Panambang aké	akên.

--- Tuladha gunêm :

1. Kula nêmbé késah pados sindhutan 

    dhatêng Sêmawis. ---> 

     --- sindhutan = pêté

     --- Sêmawis  = Sêmarang.

2. Griyanipun marasêpah sampéyan rak

     wontên Bajulkêsupèn ta ? --->

     ( Bajulkêsupèn = Bayalali ).

3. Ambêtan punika sagluntung botên

    angsal kalih dasa pérak. ---> 

    ( Ambêtan = durèn ).

4. Kula botên siyos tumbas pijêtanipun,

    Bapak botên angsal. ---> 

   ( pijêtan = manggis ).

5. Mênawi badhé ajar numpak sêpédha

    ampun wontên radosan, bilih ngganggu

    kêndharaan sanès. --->

    ( radosan = ratan ).

6. Adhi sampéyan wêdos kalih kucing

    nggih ? ---> ( wêdos = wêdi = ajrih ).

                         --- wjg ---

-----> ana candhaké : BASA KÊDHATON

         III. 12.