III. No. 3. UNGGAH-UNGGUHING BASA ( BAB : BASA NGOKO ANDHAP )

Unggah-Ungguhing Basa 3 :

Basa Ngoko Andhap :

--- Basa Ngoko Andhap iku kabédakaké dadi rong golongan yaiku :

1. Ngoko Antya Basa.

2. Ngoko Andhap Basa Antya.

--- Wondéné sing kêrêp kanggo yaiku Ngoko Antya Basa.

--- Déné Ngoko Andhap Basa Antya wis ora lumrah kanggo, malah kêna diarani wis mati babar pisan.  

Ya mung minangka sêsurupan baé, mêngko bakal katêrangaké ringkêsané baé.

Katrangan Bab Pênganggoné :

1. Kanggo gunêm karo sapa baé kang

    sêsrawungané wis rakêt bangêt, 

    nanging isih padha déné ajèn-ingajènan.

2. Kanggo gunêm wong wadon marang 

    kakungé ( bojoné ).

--- Titikané Basa Ngoko Andhap Antya Basa yaiku :

1. Têmbung-têmbungé ngoko kacampuran

     têmbung krama inggil, tumrap wong

     kang diajak gunêm, mratélakaké

     anggoné ngajèni ( ngrêgani ).

2. Têmbung-têmbung kayata :

Aku	panggah (ajêg ora owah)
Kowé	tumrap wong kang kaprênah tuwa, disalini panjênêngan
Kowé	tumrap kang kapêrnah ênom, disalini sliramu utawa kêngslira
Atêr-atêr dak	Kula
Atêr-atêr ko	panggah (ajêg ora owah)
Atêr-atêr di	panggah (ajêg ora owah)
Panambang é	panggah (ajêg ora owah)
Panambang aké	panggah (ajêg ora owah)
Panambang ku	panggah (ajêg ora owah)
Panambang mu	panggah (ajêg ora owah)

--- Tuladha :

1. Mau bêngi sliramu apa tindak kumpulan

     RT ?

2. Mas Prapta, panjênêngan apa wis

    mundhut bagéané ?

3. Pak, dak aturi dhahar sik, kaé wis dak

     tata.

4. Kuwi agêmané kok pating clonèh, gupak

    apa ta Pak ?

5. Nèk panjênêngan arêp mriksani, aku di

    dhawuhi ndhèrèk ya gêlêm.

--- Titikane Basa Ngoko Andhap Basa

      Antya yaiku : 

1. Têmbung-têmbungé ngoko kacampuran

     têmbung krama lan krama inggil.

2. Atêr-atêr ; dak, ko, di, panggah

    ( ora owah ).

3. Panambang ; ku, mu, é, aké, panggah

    ( ora owah ).

4. Têmbung kowé ; disalini

     sliramu/kêngslira.

--- Tuladha :

1. Jaré saèstu mriksani, saiki lagi tindak

     ngêndi ?

2. Gèk lampahé baé apa ya Mas, kok

     gamêlané sadalu natas ngungkung baé.

3. Aku dhéwé ya nampa ulêman, ning ora

    mangkat, jalaran ora ana sing têngga

    griya.

                          --- wjg ---

---> ana candhaké BASA MADYA NGOKO

      III. 4.BASA