Rimbag Tanggap :
--- Rimbag tanggap iku cacahé ana ênêm warna yaiku :
I. TANGGAP UTAMA PURUSA ( dak ).
II. TANGGAP MADYAMA PURUSA ( ko ).
III. TANGGAP PRATAMA PURUSA ( di ).
IV. TANGGAP ( ka ).
V. TANGGAP ( na ).
VI. TANGGAP TARUNG.
I. TANGGAP UTAMA PURUSA :
--- Tanggap utama purusa yaiku : têmbung lingga kang olèh wuwuhan atêr-atêr " dak "
Tanggap utama purusa " dak ", iku kapérang dadi têlung warna :
a ). Tanggap utama purusa kriya-wantah.
~~ Tuladha :
1. dak + gawa = dak-gawa.
2. dak + tuku = dak-tuku.
3. dak + tulis = dak-tulis.
4. dak + sapu = dak-sapu, lsp.
b ). Tanggap utama purusa i- kriya.
~~ Tuladha :
1. dak + tulis + i = dak-tulisi.
2. dak + sapu + i = dak-saponi.
3. dak + gawa + i = dak-gawani.
4. dak + tuku + i = dak-tukoni, lsp.
c ). Tanggap utama purusa ké-kriya.
~~ Tuladha :
1. dak + tulis + aké = dak-tulisaké.
2. dak + sapu + aké = dak-sapokaké.
3. dak + tuku + aké = dak-tukokaké.
4. dak + pacul + aké= dak-paculaké.
5. dak + jajan + aké = dak-jajakaké
6. dak + gawa + aké = dak-gawakaké
8. dak + papan + aké = dak-papakaké
II. TANGGAP MADYAMA PURUSA :
--- Tanggap madyama purusa yaiku : têmbung lingga kang olèh wuwuhan atêr-atêr " ko ".
--- Tanggap kasêbut uga kapérang dadi têlung warna :
a ). Tanggap madyama purusa kriya
wantah.
~~ Tuladha :
1. ko + gawa = kogawa.
2. ko + sapu = kosapu.
3. ko + pacul = kopacul.
4. ko + tulis = kotulis, lsp.
b ). Tanggap madyama purusa i-kriya.
~~ Tuladha :
1. ko + gawa + i = kogawani.
2. ko + sapu + i = kosaponi.
3. ko + tulis + i = kotulisi.
4. ko + pacul + i = kopaculi.
c ). Tanggap madyama purusa ké-kriya.
~~ Tuladha :
1. ko + sapu + aké = kosapokaké.
2. ko + tulis + aké = kotulisaké.
3. ko + tuku + aké = kotukokaké.
4. ko + gawa + aké = kogawakaké.
III. TANGGAP PRATAMA PURUSA :
--- Tanggap pratama purusa yaiku : têmbung lingga kang olèh wuwuhan atêr-atêr " di ".
--- Tanggap kasêbut uga kapérang dadi têlung warna yaiku :
a ). Tanggap pratama purusa kriya
wantah.
~~ Tuladha :
1. di + gawa .= digawa.
2. di + sapu = disapu.
3. di + tulis = ditulis.
4. di + pacul = dipacul.
b ). Tanggap pratama purusa i-kriya .
~~ Tuladha :
1. di + gawa + i = digawani.
2. di + sapu + i = disaponi.
3. di + waca + i = diwacani.
4. di + pacul + i = dipaculi.
c ). Tanggap pratama purusa ké-kriya.
~~ Tuladha :
1. di + pakan + aké = dipakakaké.
2. di + sapu + aké = disapokaké.
3. di + tuku + aké = ditukokaké.
4. di + tulis + aké = ditulisaké.
5. di + papan + aké = dipapakaké
IV. TANGGAP " ka " :
--- Tanggap " ka " yaiku : têmbung lingga kang olèh wuwuhan atêr-atêr " ka ".
Tanggap " ka " kanggoné mung ana basa tulis, ing basa lésan ora tau kaucapaké, sing mêsthi kaucapaké padinan nganggo tanggap " di ".
--- Tanggap iki kapérang dadi têlung warna yaiku :
a ). Tanggap " ka " kriya wantah.
~~ Tuladha :
1. ka + jupuk = kajupuk.
2. ka + suwèk = kasuwèk.
3. ka + pangan = kapangan.
4. ka + balang = kabalang.
b ). Tanggap " ka " i-kriya.
Tanggap kasêbut ana ing pangêtrapé panambang " i " diganti dadi " an ".
~~ Tuladha :
1. ka + rêsik + an = karêsikan ---> dirêsiki
2. ka + waca + an = kawacanên --->
diwacani
3. ka + tulis + an = katulisan ---> ditulisi
c ). Tanggap " ka " ké-kriya.
~~ Tuladha :
1. ka + dadi + aké = kadadèkaké --->
didadèkaké
2. ka + tulis + aké = katulisaké ---> ditulisaké
3. ka + waca + aké = kawacakaké --->
diwacakaké.
4. ka + jajan + aké = kajajakaké --->
dijajakaké.
5. ka + papan + aké = kapapakaké --->
dipapakaké.
6. ka + pakan + aké = kapakakaké --->
dipakakaké.
V. TANGGAP " na " :
--- Yaiku têmbung lingga oleh sêsêlan " in "/ padha karo tanggap " di ".
--- Tanggap iki kapérang dadi têlung warna yaiku :
a ). Tanggap " na " wantah.
~~ Tuladha :
1. tulis + √ in = tinulis ( ditulis ).
2. kèn + √ in = kinèn ( dikèn ).
3. kon + √ in = kinon ( dikon ).
b ). Tanggap " na " kriya wantah.
~~ Tuladha :
1. rêsik + √ in + an = rinêsikan ---> dirêsiki
2. waca + √ in + an =winacanan --->
diwacani
3. kanthi + √ in + an = kinanthèn --->
dikanthèni
c ). Tanggap " na " ké-kriya.
~~ Tuladha :
1. suwèk + √ in + aké = sinuwèkaké --->
disuwèkaké.
2. dadi + √ in + aké = dinadèkaké --->
didadèkaké.
VI. TANGGAP TARUNG :
--- Tanggap tarung iku têmbung lingga kagandhèng tanggap " na ", kang duwé têgês pada déné nindakaké.
~~ Tuladha :
.1. tabok + tabok + √ in = tabok-tinabok.
2. jiwit + jiwit + √ in = jiwit-jiniwit.
3. cakot + cakot + √ in = cakot-cinakot.
--- wjg ---
-------> ana candhaké : BAB :
RIMBAG GUNA VIII. 11
0 comments:
Post a Comment