XI. No. 15. B. 5. KASUSASTRAN JAWI ( BAB : TÊMBUNG KÉRATA BASA )

 Kasusastran Jawi 15 :

Têmbung Kérata Basa :

     Kérata têgêsé :

1. Grêma, tukang mbêburu ( kéwan galak ).

2. Asal-asaling têgêsé têmbung manut

    wandawé.

     Dikérata têgêsé : ditêgêsi miturut asal-asalé têmbung manut wandané utawa kêcapé.

   Kérata basa têgêsé : basa utawa têmbung kang dikérata,  yaiku ditêgêsi kanti kapirid saka wêwancahané  digothak-gathukaké manut sunduk-prayogané.

     Kérata basa uga ana kang sinawung têmbang.

Tuladhané :

     Sêkar Macapat Pangkur :

---  Tan mungkur kérata basa.

---  Wahanané krikil kêri nèng sikil.

---  Tandur nata karo mundur.

---  Kutang sikut dèn utang.

---  Garwa iku sigaraning nyawa tuhu.

---  Wanita wani mranata.

---  Siti  isi bulu bêkti.

     Têmbung-têmbung Kérata basa liyané kayata :

  1.  Wédang = gawé kadang, ngawé 

                         kadang, wé kang didang

                         ( godhog ).

  2.  Tandur  = ditata karo mundur.

  3.  Kutang  = sikuté diutang ( ora 

                          katutupan ).

  4.  Tipas   .=  titip napas.

  5.  Tarub    =  ditata supaya murub.

  6.  Cangkir  =  nancang pikir.

  7.  Tuwa     =  ngêntèni mêtuning nyawa.

  8.  Wanita  =  wani nata, wani ditata.

  9.  Garwa  =  sigaraning nyawa.

10.  Siti      =  isi bulu bekti.

11.  Bêlo   =  lambéné nggêdabêl matané 

                       mlolo.

12.  Jaran  = yèn diuja sêparan-paran.

13.  Gêdhang = digêgêt bubar madhang.

14.  Kêrikil    =  kêri ana ing sikil.

15.  Dubang =  idu abang.

16.  Cangkêm = yèn ora dicancang

                           ( dijirêt ) ora mingkêm.

17. Rambut = pêra tur lêmbut.

18. Sirah  = isiné rah ( gêtih )

19. Lsp.

                  --- wjg ---

------> ana candhaké : 

          BAB : TÊMBUNG ÉNTAR XI. 16. B. 6.