Sunday, January 12, 2020

XI. No. 10. B. KASUSASTRAN JAWI ( BAB : KANG KACAKUP ING KASUSASTRAN JAWI )

 Kasusastran Jawi 10 :


Kang Kacakup ing Kasusastran :

     Bab kang bisa kacakup ing Kasusastran Jawa iku akèh bangêt, nanging sing bakal kajlèntrèhaké ana ing kéné ( bakal katulis ) ana 29 bab.

     Poma aja klèru panampa mênawa Kasusastran Jawa iku kêna kapérang dadi 29 warna.
    Pérangan 29 warna iku yêktiné minangka dadi ubarampé kasusastran Jawa.


     Mungguha Kasusastran Jawa iku digambaraké panganan, 29 pérangan iku minangka bahané utawa bumbuné.
    Wondéné dadiné panganan kang nikmat rasané, éndah warnané kari gumantung karo sing ngolah bahan dadiné panganan kang nikmat, tur apik rupané.

      Déné 29 bab kang bakal diandharaké ing kéné yaiku :

  1. Têmbung Saroja.
  2. Yogyaswara.
  3. Têmbung Garba utawa Sandi.
  4. Rura Basa.
  5. Kérata Basa.
  6. Têmbung Éntar.
  7. Paribasan.
  8. Bêbasan.
  9. Saloka.
10. Sanépa.
11. Cangkriman.
12. Wangsalan.
13. Dasanama.
14. Purwakanthi.
15. Parikan.
16. Guritan.
17. Ukara Sêsumbar.
18. Gugon Tuhon.
19. Donga Japa-mantra.
20. Isbat.
21. Suluk.
22. Pralambang.
23. Basa Pêprênésan.
24. Kasusastran Tinêmu ing Gêndhing.
25. Pêpindhan.
26. Candran.
27. Basa Rinêngga.
28. Sandi Asma.
29. Sêngkalan.



Pituduh :

1. 
--- Karangan iku kêna didawakaké nganti ngandhar-andhar angêndhukur, bisa uga kagawé cêndhak bêbasan  karajut nganti mung samrica binubut.

      Karangan  kang éndah iku nglungguhi têlung prakara yaiku :

a ). Kang minangka wadhahé karangan yaiku tulisané ora akèh kang luput panulisé, lan kudu anut wêwaton Paramasastra.

b ). Kang minangka busanané karangan yaiku, basané apik, sukur bagé basa éndah.

c ). Isiné mêntês.


2. 
--- Mênåwå ngarang kanthi basa gancaran, katindakna mangkéné :

a ). Bab apa kang dikarang diarani  jêjêring karangan utawa irah-irahan.
Katulis ana ing ndhuwur sisih têngah-têngahing kertas.

b ). Sadurungé nulis ing papan tinamtu, luih bêcik gawéa tulisan ing dlancang sasuwèk minangka sêkèt, utawa orèt-orètan, supaya karangan mêngkoné bisa runtut.

c ). Aja lali, karangan kudu nganggo bêbuka, lan panutup.
Bêbuka lan panutup mung mburu cukup, yèn arêp dawa isiné karangan.


d ). Patrapé nulis, yèn nganggo aksara Latin, sabên ganti bab kawiwitan saka larikan anyar sarta nganggo aksara gêdhé ing wiwitaning têmbung.
Déné yèn katulis nganggo aksara Jawa, sabên ganti bab kudu kawiwitan nganggo adêg-adêg utawa ada-ada.


3.
--- Mênawa gawé karangan kang sinawung ing têmbang, prayoga gêgulangên supaya anggoné ngarang bisa karo nêmbang jroning batin.
Udinên supaya bisa ngarang têmbang ora kanthi nêkuki driji kanggo ngétung guru wilangan, lan ora njaplak guru lagu.
--- Wong kang ahli basa, yèn ngarang têmbang mêsthi karo nêmbang, sênajan mung nêmbang ing batin.
Mangkono uga manawa mriksa karangan kang sinawung ing têmbang.


                 --- wjg ---


-----> ana cabdhaké : 
        BAB : TÊMBUNG SAROJA
        XI. 11. B. 1.

0 comments:

Post a Comment