Têmbung Yogyaswara :
Yogyaswara iku asalé saka têmbung yogya + swara.
Yogya atêgês = bêcik, prayoga, pantês, patut, apik.
Swara atêgês = uni kramané swantên.
Yogyaswara atêgês = swara apik, swarané kêprungu bêcik tur ngrêsêpaké.
Têmbung Yogyaswara iku têmbung kang ngrêsêpaké pangrungu.
Yaiku têmbung loro kang mèh padha swarané utawa pakêcapé, kang nduwéni têgês lanang-wadon.
Bédané : têmbung kang ngarêp wanda wêkasan lêgêna ( a ) mênga ora sigêg, déné têmbung sing buri wanda wêkasan mawa sandhangan wulu ( i ), uga ora sigêg.
Têmbung Yogyaswara iku kêrêp bangêt tinêmu ana ing Kasusastran Jawa, luwih-luwih Kasusastran sinawung ing têmbang.
~~ Pêpèngêt :
Kudu digatèkaké, sênajan têmbung wêkasan ngarêp a, têmbung wêkasan buri i, yèn ora nduwèni têgês lanang-wadon,
iku dudu têmbung Yogyaswara.
Tuladha :
1. Sarwa-sarwi, prapta-prapti,
pangaksama-pangaksami, lsp.
2. Yayah-wibi, yayah-rena, jalu-wanita,
mimi-mintuna, jaka-rara.
3. Umar-Umir, Suyanta-Suyanti,
Mulyana-Mulyani, Prapta-Prapti, lsp.
Sênajan nêrangaké lanang wadon, nanging kasêbut ing ndhuwur mau jênêngé bocah.
Mula ora kalêbu têmbung Yogyaswara.
Tuladha Têmbung Yogyaswara sinawung ing têmbang.
K i n a n t h i :
--- Sadaya kang sinung dhawuh.
--- Sandika wus samya mijil.
--- Samêkta lajêng angkatnya.
--- Widadara-widadari.
--- Tuwin kang para Jawata.
--- Nom-anom ingkang umiring.
( cuplikan : Parta Krama ;
R. Ng. Sindusastra ).
Katrangan :
Widadara-widadari ---> têmbung Yogyaswara sêbab atêgês lanang-wadon.
Widadara = Déwa lanang.
Widadari = widadara putri, déwa putri, têmbungé liya padha karo bêthari, dèwi.
Têmbung-têmbung liyané kayata :
1. Gana-gini.
2. Kêdhana-kêdhini.
3. Gêdhana-gêdhini.
4. Déwa- dewi.
5. Widadara-widadari.
6. Hapsara-hapsari.
7. Yaksa-yaksi.
8. Pêmudha-pêmudhi.
9. Rasêksa-rasêksi.
10. Pramèswara-pramèswari, lsp.
11. Lsp.
--- wjg ---
-----> ana candhaké :
BAB :TEMBUNG GARBA
UTAWA SANDI XI. 13. B. 3.
0 comments:
Post a Comment